در کتابی با ناماستان شناسی خراسان شمالی» برای پایهی دهم دبیرستان که سال1395چاپ پنجم آن است، به گوشههایی از فرهنگ و فولکلور خراسان شمالی پرداختهاند.
ظاهراً به نظر میرسد این ارزیابی کمی شتابان انجام گرفته است.
به همین سبب، پیشنهاد میشود در مواردی از متنها تجدید نظر انجام گیرد.
عنوان کتاب،استان شناسی خراسان شمالی»است.
شاید لازم بود برای خوانش بهتر، از ویرگول هم استفاده میشد و یا عبارت خراسان شمالی» بین پرانتز قرار میگرفت.
هر چند اگر دو عنوان، در دو سطر طراحی میشدند، خوانش آن بهتر میشد.
فصل سوم این کتاب، ویژگیهای فرهنگی استان خراسان شمالی» است که نگاهی کوتاه به آن میاندازیم:
صفحهی 76،
در ارتباط با آیین سوگواری شهروندان بجنوردی، پیشنهاد میشود متن آورده شده به این شکل تصحیح شود:
اولین روز سال نو، در مراسم گرامیداشت افرادی شرکت میکنند که پس از عید غدیر فوت شدهاند.»
البته اگر در مناطقی از خراسان شمالی، در اولین روز نوروز به دیدار خانوادههای عزادار در طول سال میروند، باید در اینباره توضیح داده میشد.
صفحهی77
عکسی از موزهی مردم شناسی بجنورد چاپ شده که نمایی از یک کرسی و لحاف روی آن است.
مردی با لباس محلی زیر کرسی نشسته است و زنی با کمی فاصله، کنار کرسی.
متن انتخاب شده برای عکس، این جمله است:
نمایی از مراسم شب یلدا»
شاید لازم بود توضیح داده شود تصویر مراسم شب یلدا در ارتباط با کدامیک از شهرهای استان است.
زیرا فضای در عکس، هیچ شباهتی با مراسم شب چلهی بجنورد» و یا شهروندان بجنوردی ندارد.
در تصویر چاپ شده که نمایی از یک اتاق در موزهی مردم شناسی بجنورد است، رختخوابهای چیده شده بر روی هم، نشان از زندگیهای مردمان دههی 50 به قبل دارد. اما نشانهای از شب چلهی شهروندان بجنوردی، بر روی کرسی و اطراف آن به چشم نمیخورد.
صفحهی78،
دربارهی آیین قربانی و عید قربان بین ترکمنهای منطقهی جرگلان، توضیحاتی نوشته شده است که اطلاعات دقیقی نیست و نیاز به پژوهش بیشتر دارد.
عبارت مشهور قربان شور»، قربان شورا» نوشته شده است که منظور را به درستی به خوانندهی متن نمیرساند.
صفحهی 79،
در ارتباط با کشتی با چوخه، این عبارت آمده است:
این ورزش در استان پیشینهای 2500 ساله دارد.»
هر چند ورزش پهلوانی کشتی، قدمتی چند هزارساله در ایران زمین دارد، اما تاکید بر یک نوع روش در کشتی با نام چوخه»، نیازمند به ارائهی مستنداتی دقیق از کتب قدیم دارد.
و این که عدد 2500 سال برای این نوع کشتی در شمال خراسان، از چه منابع مکتوبی استخراج شده است.
صحفهی 80
در تیتری با عنوانبرای مطالعه» چنین آورده اند:
در سپاه داریوش هخامنشی، سی هزار اسب ترکمن موجود بوده است.»
شاید لازم است ماخذ این عدد در پانوشت کتاب میآمد.
صفحهی81
در ارتباط بازبان شناسی و گویشهای محلی»، بدون اشاره به تاریخ گذشته و حال استان خراسان شمالی، به گویش کرمانجی، زبان ترکی، گویش تاتی» پرداخته شده که به دقت بیشتری نیازمند است.
صفحهی 83،
عکسی با عنوانبخشیهای کرمانج»و بدون معرفی به چاپ رسیده است.
در حالی که هیچ توضیحی، در ارتباط با هنر و یا ساز تخصصی افراد نیاوردهاند.
در انتهای همان صفحه، با عنوانبیشتر بدانیم»، تنها به لباس دو قوم در استان اشاره شده است.
در حالی که یقین داریم بقیهی اقوام ساکن در استان، عنوانهایی خاص برای پوشش خود داشته و دارند که در این گزارش نیامده است.
صفحهی 84،
در معرفی غذاهای محلی استان، سه غلط املایی در متن وجود دارد و کلمههای حُلوَه، فطیر و قطاب»، هُولوَه، فتیر و قتاب»نوشته شده است.
شاید لازم بود در نگارش عنوان غذاها، دقت بیشتری به کار گرفته میشد.
از جمله،آب مُجی، کوماچ و سوزمَه». عبارتهایی که تقریباً رایج نیستند.
در بخش بازیهای محلی، سه بازی با نامهایچِلی آقاج»، لَپَر» و کِچه کِچه» آمده که اشتباه است.
در بازیهای بومی بجنورد، عنوانهایی با اسامی چِلّی آغاج»، لَبَّر» و کَچَه کَچَه» وجود دارد.
کلمهی آقاج» را هم زنده یاد دهخدا،آغاج» آوردهاند.
جای تعجب است که گردآورندگان و گروه تالیف، تنها به یک یا دو کتاب در حوزهی فولکلور بسنده کردهاند که به مواردی از نوشتههای آنها، ایراداتی اساسی وارد است!
و امیدواریم نویسندگان آنها در چاپهای بعدی، تجدید نظری کلی در شیوهی نگارش و ویرایش آن داشته باشند.
تنها کافی بود گروه نویسندگان کتاب جغرافی، با گرفتن یک یا دو تماس از طریق تلفن با شهروندان کهنسال بجنوردی، به اطلاعات درست و دقیقی دربارهی بازیهای محلی و فولکلور و فرهنگ شفاهی بجنورد، دست پیدا کنند.
(ادامه دارد)
خراسان ,استان ,ارتباط ,یک ,شناسی ,میشد ,شده است ,است که ,ارتباط با ,و یا ,لازم بود ,مردم شناسی بجنورد
درباره این سایت